ایمان پازلی است مرکب از صفات مختلف، که فقدان هر تکه از آن در شکل گیری و یا وضوح آن تصویر، خلل ایجاد می کند،
یکی از آن تکه های پازل ایمان، بحث تواضع و فروتنی است، اینکه با هر پست و مقام و علمیتی، خود را در مقابل اطرافیان کوچک پنداشته و عددی حساب نکنیم، تواضع صفتی است که قابل حسادت نیست و اگر در وجودمان نهادینه شود، ما را به اوج عزت می رساند.
رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: کسی که برای خدا فروتنی کند، خدا او را بالا می برد، پس او در نزد خویش ناتوان و ناچیز است، ولی در دید مردم بزرگ جلوه می کند. و کسی که تکبر کند ، خدا او را پایین می آورد، پس او در چشم مردم کوچک است و در نزد خود [به خیالش] بزرگ جلوه می کند.»(1)
بله عزت و ذلت به دست خداست، نه بنده خدا.
در حدیث دیگری مصادیق تواضع چند چیز عنوان شده است، از جمله اینکه به ﻧﺸﺴﺘﻦ به پاﺋﻴﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍﺿﻰ ﺑﺎﺷﻰ ﻭ به هر ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭد کنی ﺳﻠﺎﻡ ﻛﻨﻰ ﻭ ﻣﺠﺎﺩﻟﻪ ﺭﺍ ﺗﺮﻙ ﻛﻨﻰ، ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺣﻖ ﺑﺎ ﺗﻮ ﺑﺎﺷﺪ، ﻭ ﺩﻭﺳﺖ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻰ ﻛﻪ ﺗﺮﺍ به تقوا ﺑﺴﺘﺎﻳﻨﺪ.(2)
به قول مولانا صائب تبریزی:
فروتنی است دلیل رسیدگان کمال
که چون سوار به منزل رسد، پیاده شود.
_____________
1- مَنْ تَوَاضَعَ لِلَّهِ رَفَعَهُ اللَّهُ فَهُوَ فِی نَفْسِهِ ضَعِیفٌ وَ فِی اَعْیُنِ النَّاسِ عَظِیمٌ وَ مَنْ تَکَبَّرَ وَضَعَهُ اللَّهُ فَهُوَ فِی اَعْیُنِ النَّاسِ صَغِیرٌ وَ فِی نَفْسِهِ کَبِیرٌ.
2- امام صادق علیه السلام: ﻣِﻦَ ﺍﻟﺘﱠﱠﻮَﺍﺿُﻊِ ﺃَﻥْ ﺗَﺮْﺿَﻰ ﺑِﺎﻟْﻤَﺠْﻠِﺲِ ﺩُﻭﻥَ ﺍﻟْﻤَﺠْﻠِﺲِ ﻭَ ﺃَﻥْ ﺗُﺴَﻠﱢﱢﻢَ ﻋَﻠَﻰ ﻣَﻦْ ﺗَﻠْﻘَﻰ ﻭَ ﺃَﻥْ ﺗَﺘْﺮُﻙَ ﺍﻟْﻤِﺮَﺍﺀَ ﻭَ ﺇِﻥْ ﻛُﻨْﺖَ ﻣُﺤِﻘّﺎً ﻭَ ﺃَﻥْ ﻟَﺎ ﺗُﺤِﺐﱠﱠ ﺃَﻥْ ﺗُﺤْﻤَﺪَ ﻋَﻠَﻰ ﺍﻟﺘﱠﱠﻘْﻮَﻯ. ﺍﺻﻮﻝ ﻛﺎﻓﻰﺝ 3 ﺹ186
