مردی وارد مسجد پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله شد و گفت: «علّمنى بما علمک اللّه» از آنچه خدا به تو یاد داده مرا یاد بده! حضرت شخصى را مأمور آموزش قرآن به او کردند.

معلم براى او سوره اذا زلزلت... را خواند، همین که به آیه «فمن یعمل مثقال...» رسید، مرد عرب گفت: «کفانى» مرا بس است و سپس رفت.(1)

پیامبر فرمود: «رجع فقیهاً»

دین اسلام آنقدر جامع است که می فرماید در پیشگاه حق تعالی و در عالم خلقت ذره ای خوبی یا بدی گم نخواهد شد و همه آنها در میزان اعمال محاسبه خواهد شد،

برخی گمان میکنند که اولا برخی اعمال ما شاید مورد غفلت واقع شود و یا به مرور زمان چون ما فراموش کردیم از خاطر کرام الکاتبین نیز محو می شود، در صورتی که چنین نیست و همه اعمال، حتی اشارات چشم و ابرو در سرنوشت ما و دیگران تاثیر خواهد داشت، چه بسا که با یک کلمه یا یک اشاره چشم و ابرو انسان دشمنی ها درست شود و یا غیبت ها و تهمت ها واقع گردد، 

پیامبر صلی الله علیه و آله در بیانی می فرمایند:

هر کسى که به کارى نیک امر کند یا از کارى زشت باز دارد ، یا به کارى خیر راهنمایى کند یا حتّى به آن اشاره کند ، [در ثواب آن عمل] شریک است.

هر کس به بدى امر کند یا به آن دلالت یا اشاره کند ، او نیز [در گناه عمل]شریک است.(2)

پس ملاک خیر و شر و ثواب و عقاب همه افعال ریز و درشت انسانهاست که در آن مسیر ایفای نقش می کند. 

___________________________

1- این روایت ذیل سوره زلزال در تفاسیر نمونه و نورالثقلین آمده است. 

2- وسائل الشیعه ، ج 16 ، ص 124 

مَن أمَرَ بِمَعروفٍ أو نَهى عَن مُنکَرٍ أودَلَّ عَلى خَیرٍ أو أشارَ بِهِ فَهُوَ شَریکٌ و مَن أمَرَ بِسوءٍ أودَلَّ عَلَیهِ أو أشارَ بِهِ فَهُوَ شَریکٌ.